In mijn werk als echtscheidingsmediator begeleid ik scheidingen van A tot Z en daarna! Regelmatig heb ik te maken met het begeleiden van een scheiding waarbij er sprake is van een samengesteld gezin.

Feit:

Eén op 10 gezinnen is een samengesteld gezin. Van hen zegt 32% gelukkig te zijn en 41% “absoluut niet”. Daarom tien lessen voor het samengestelde gezin.

Lessen  

1. Het is geen gezin

Problemen kunnen al ontstaan met de aanname dat een samengesteld huishouden “een gezin” moet zijn. Maar je bent geen gezin met de nieuwe partner. Je bent één of twee gebroken “kerngezinnen” waarvan de twee volwassenen elkaar toevallig leuk vinden. Als je het een “gezin” noemt, creëer je de verwachtingen die bij biologisch ouderschap horen; dat kan alleen maar tegenvallen

2. Biologische band eerst

Het zijn de biologische ouders, nu ex- partners, die in grote lijnen de opvoeding van hun gezamenlijke kinderen bepalen. De opvoedkundige rol van stiefouders beperkt zich tot handhaving van huisregels, zoals bijvoorbeeld tas opruimen bij binnenkomst, of tafel afruimen na het eten. Dit is wel zo overzichtelijk voor het kind. Van stiefouders wordt een groot hart gevraagt. Al seen kind naar een diploma-uitreiking twee ouders mag meenemen, is het logisch dat het kind voor de twee biologische ouders kiest, en niet voor de stiefouder, al al zorgt deze al vijf jaar voor het kind.  Het is fijn als je dat als stiefouder kunt begrijpen en dat ook naar het kind kunt uitstralen.

3. Het hoeft je kind niet te worden

Je hoeft voor de kinderen van de ander niet hetzelfde te voelen als voor je eigen kind om toch een geode band met ze te hebben, al is dit vaak taboe om te zeggen.

4. De ideale stiefouder voegt wat toe

De ideale rol van een stiefouder is die van een liefdevolle extra volwassene. Een “niet- opdringerige” beschikbaarheid van de extra volwassene boezemt een kind vertrouwen in.

5. Rond de vorige partnerrelatie af

Een stiefrelatie start bijna altijd vanuit verdriet. Ex- partners zijn vaak nog dominant in hart en hoofd aanwezig. Een belangrijke vraag is: zijn de nieuwe geliefden werkelijk beschikbaar voor elkaar? Oud zeer kan snel leiden tot nieuwe pijn, met alle gevolgen van dien….

6. Langzame introductie

Introduceer een nieuwe relatie niet te snel in het gezin. Halsoverkop in dolle verliefdheid bij elkaar intrekken is vragen om problemen. Als je het stapje voor stapje opbouwt is de kans groter dat de kinderen niet in opstand komen tegen de nieuwe relatie dan wanneer de nieuwe partner snel intrekt in het gezin.

7. Maak een plan

Wie kookt er las de kinderen er zijn? Frisdrank, doen we dat? Snoepen? Wat zijn bedtijden? Wat zijn de opvattingen over eten, gelduitgave, tv kijken, computeren, aanspreekvormen, huishoudelijke klusjes en tafelmanieren? Het klinkt futile, maar verschillen in opvoeding kunnen de grootste struikelblokken worden. Maak een gezamenlijk stiefplan met afspraken daarover! Daarvoor zijn tegenwoordig werkboeken op de markt, zoals dat van Suzan Vloet, of Hoe maak je een success van je nieuwe gezin? (Pica). Een werkboek geeft ook direct meer inzicht in wat het betekent om een samengesteld huishouden te runnen.

8. Blijf praten

In samengestelde gezinnen is het gevaar dat ouders naar hun eigen kinderen trekken, dat er “bondjes” ontstaan, en de stiefouder het idee krijgt dat hij of zij er niet bij hoort. Voor volwassenen is het nodig te leren hoe ze  het contact kunnen herstellen. Blijf in verbinding met elkaar en neem regelmatig de tijd voor elkaar, door bijvoorbeeld samen iets leuks te doen zonder de kinderen.

9. Ideaalplaatje loslaten

In ieder gezin is sprake van een wispelturige dynamiek, in samenengestelde gezinnen is die nog veel groter. Laat het romantische idee van een stralend stiefgezin varen. Verwacht er, zeggen de deskundigen, niet te veel van.

10. Neem tijd voor je eigen kinderen

Doe ook dingen alleen met je kinderen, zonder de aanwezigheid van de stiefouders en diens eventuele kinderen. Als ouder is het goed om te laten zien dat je het belangrijk vindt dat je dat nog hebt samen.

Informatie uit dit blog is afkomstig uit een artikel van de NRC  (Weekend 7 en 8 mei 2016).

Heeft u behoefte aan meer informatie over dit onderwerp? Neem dan contact op met Marian Steenge via het  online contactformulier  of telefonisch via  0641565583.

Het bericht 10 lessen voor het samengestelde gezin (stiefgezin) verscheen eerst op Scheidingsbegeleiding Groningen.