In mijn werk als echtscheidingsmediator begeleid ik scheidingen van A tot Z en daarna! Hiermee help ik cliënten richting te geven aan het leven na de scheiding, want scheiden is al zwaar genoeg. Partijen willen goed geïnformeerd worden. Mijn blog van vandaag gaat over: ‘Cursus na scheiding effectiever dan ouderschapsplan’. Voor meer informatie: Volkskrant (artikel 16 mei 2015).

‘Verplicht ouderschapsplan na scheiding heeft geen nut.’

Het ouderschapsplan , waarin scheidende ouders sinds 2009 verplicht afspraken moeten maken over de zorg voor hun kinderen, heeft geen nut. Ouders belanden nog even vaak in juridische conflicten als voorheen, concludeert jurist Marit Tomassen , in een onderzoek waarop zij in mei 2015 gepromoveerd is.

Ouderschapsplan

In het ouderschapsplan spreken de ouders af hoe zij na de scheiding de zorg voor het kind verdelen, wie financieel wat bijdraagt en hoe ze van plan zijn belangrijke beslissingen te nemen, zoals de schoolkeuze voor hun kind. Sinds 2009 is het voor de ouders van minderjarige kinderen wettelijk verplicht zo’n plan in te dienen bij de rechter als zij willen scheiden. Doel van de wet was het verminderen van conflicten tussen ex-partners over de kinderen en het voorkomen van vechtscheidingen.

Promotieonderzoek

Uit het promotieonderzoek van jurist Marit Tomassen blijkt dat het ouderschapsplan geen waarneembaar effect sorteert. De jurist vergeleek zeshonderd echtscheidingsdossiers uit 2008 met zeshonderd dossiers uit 2010, na invoering van de regeling. In beide gevallen belandde een zelfde aantal koppels na de echtscheiding in juridische vervolgprocedures: 11 procent.

‘Juridische conflicten duiden doorgaans ook op conflicten in de algehele verhouding tussen ex-partners’, zegt Tomassen. ‘Het ouderschapsplan heeft dus niet geholpen de omgang van ouders na de scheiding te verbeteren. Het is soms ook wel duidelijk waardoor dat komt: een groot deel van de ingediende ouderschapsplannen die Tomassen voorbij zag komen bestond uit van het internet geplukte standaardplannen, die niet of heel summier waren ingevuld. Ongeveer een kwart van de ouderschapsplannen schaart Tomassen in de categorie ‘zeer vaag’. Dan staat er bijvoorbeeld dat ouders beloven dat ze goed naar elkaar zullen luisteren. Wat dat in de praktijk betekent, wordt niet duidelijk.’

Is een ouderschapsplan niet meer dan een papieren ‘moetje?’

De rechter kan volgens de promovenda moeilijk afdwingen dat ouders heel concrete afspraken maken. ‘Je kunt mensen immers niet verplichten dat ze het met elkaar eens worden.’ Zo lijkt het ouderschapsplan dus vooral verworden tot een papieren ‘moetje’.

Ed Spruijt en Inge van der Valk concludeerden in een door hen uitgevoerd onderzoek dat het na de invoering van het ouderschapsplan niet beter is gegaan, maar misschien zelfs enigszins slechter dan voorheen.

Tomassen maakte in haar onderzoek tevens vergelijkingen met het buitenland. Ze bekeek onder meer de regelingen in de Amerikaanse staat Oregon, waar scheidende ouders worden verplicht een korte cursus te volgen over de mogelijke gevolgen die echtscheiding voor hun kinderen kan hebben. ‘Hoewel er nog geen definitief wetenschappelijk bewijs is van het resultat van deze aanplak, is wel al gebleken dat de ouders na afloop heel enthousiast zijn over wat zij daar hebben geleerd’, zegt Tomassen. ‘Ook de ouders die eigenlijk niet wilden, maar gedwongen werden meet e doen.’

Scheidingseducatie

De promovenda bepleitte in haar proefschrift dat Nederland een soortgelijke scheidingseducatie verplicht stelt. De juridische eis van het ouderschapsplan kan wat haar betreft dan van tafel. ‘Wel zouden ouders die er niet in slagen samen tot een ouderschapsplan te komen, moeten worden gedwongen in elk geval één gesprek met een mediator te voeren.’

Spruijt is het met haar eens dat de overheid meer zou moeten doen aan voorlichting om vechtscheidingen te voorkomen. ‘In zo’n cursus informeer je ouders over de schade die conflicten kunnen aanrichten bij hun kind. De wet heeft het over gelijkwaardig ouderschap bevorderen, maar het zou moeten gaan om het belang van het kind. Een kind heeft geen belang bij een fiftyfifty ouderschap, als dat allerlei conflicten oplevert. Uit onderzoek weten we: de scheiding is nog niet eens zo erg voor kinderen, de ergste gevolgen ontstaan door ruziënde ouders.’

Hulp nodig over dit onderwerp of bij scheiden?

Wilt u meer informatie over dit onderwerp? Of informatie over scheiden/beëindigen samenleving/geregistreerd partnerschap in het algemeen? Neem dan contact op met Marian Steenge via het  online contactformulier  of telefonisch via  0641565583.

Het bericht ‘Cursus na scheiding effectiever dan ouderschapsplan.’ verscheen eerst op Scheidingsbegeleiding Groningen.